Historia literatury hiszpańskiej
Dzieje literatury hiszpańskiej sa scisle zwiazane z historia ziem położonych na Półwyspie Iberyjskim. Okres tworzenia pisanych dzieł kultury obfitował w pojawianie się w tekstach literackich różnorodnych wpływów. Panowanie rzymskie, arabskie czy też literatura przybyłych na półwysep Żydów kształtowała w pewnym stopniu przyszła literaturę hiszpańska. Przed powstaniem pierwszych dzieł w języku hiszpańskim na terenie współczesnej Hiszpanii rozwijała się literatura w języku łacińskim, a także literatura hispano-arabska oraz judeo-arabska.
Muzyka
Muzyka hiszpańska przez wiele stuleci kształtowana była przez liczne, zmieniajace się wraz z upływem czasu, wpływy kulturowe. W epoce sredniowiecza tzw. spiew wizygocki (liturgiczny) przeobraził się w tzw. mozarabski, aby wreszcie przeważyły w nim elementy muzyki chrzescijańskiej. W XVI wieku nastapił rozkwit religijnej polifonii wokalnej, a także muzyki organowej i lutniowej. W XVII wieku powstała forma opery tzw. zarzuela, która podlegała ciagłym ewaluacjom w następnych stuleciach w popularna hiszpańska tonadillę i sainete. Muzyka hiszpańska poddana była w owym czasie oddziaływaniu trendów neapolitańskich (działalnosć włoskiego spiewaka, kastrata Farinellego). Dopiero w XIX wieku muzycy hiszpańscy podjęli próbę wyzwolenia się spod obcych wpływów i wskrzeszenia tradycyjnej, narodowej opery (F. Pedrell). Powstawały liczne konserwatoria, które kontynuowały rozwój szkoły narodowej. Jej cechami charakterystycznymi jest powrót do korzeni ludowych oraz specyficzne dla muzyki hiszpańskiej zróżnicowanie regionalne, wynikajace z przemieszania kulturowego w Hiszpanii (m.in. kultura arabska, żydowska czy cygańska). Powstało wiele narodowych tańców, charakterystycznych dla Hiszpanii takich jak: Flamenco, czy Pasodoble.
Malarstwo
Wybitni malarze hiszpańscy:
* El Greco (1541-1614)
* Diego Velázquez (1599-1660)
* Francisco Goya (1746-1828)
* Juan Gris (1887-1927)
* Pablo Picasso (1881-1973)
* Salvador Dalí (1904-1989)
* Joan Miró (1893-1983)
El Greco |
Diego Velázquez |
Francisco Goya |
Film
Filmografia hiszpańska jest bardzo bogata, w kraju powstaje wiele bardziej, czy mniej znanych filmów. Dużym uznaniem na swiecie cieszyli i ciesza się hiszpańscy reżyserzy: Luis Bunuel, Carlos Saura, Pedro Almodóvar, Alejandro Amenábar, Jaume Balagueró, Alberto Rodríguez, Fernando León de Aranoa czy Ramón Salazar. Wiele filmów nie tylko hiszpańskich, lecz także produkcji amerykańskiej kręconych jest w Hiszpanii. Znana hiszpańska aktorka to Penelope Cruz.
Penelope Cruz
|