Przywrotnik
Od dawien dawna przywrotnik stosowany był w medycynie ludowej. Uznano go za doskonały lek ściągający, moczopędny i przyśpieszający ziarninowanie. Toteż jego polska nazwa ma niewiele wspólnego z wyżej wymienionym działaniem. Przy-wrotnik-przywracanie zdrowego wyglądu skórze. Przetwory z przywrotnika przywracają elastyczność, regenerują naczynia włosowate, zabliźniają rany i wpływają, choć w sposób powolny, na znikanie plam i blizn ze skóry. W dawnych czasach wysoką wartość miały krople rosy osiadłe na liściach przywrotnika. Dla alchemików były szczególnie ważne, ponieważ pełniły rolę kompasu do odnalezienia kamienia mądrości.
Przywrotnik pospolity Alchemilla vulgaris to roślina wieloletnia należąca do rodziny Różowatych (Rosaceae), która charakteryzuje się zróżnicowaniem wśród gatunków, jednak rośliną macierzystą jest przywrotnik pospolity o mało wymagających potrzebach glebowych. Spotkać go można w całej Europie oraz w zachodniej i centralnej Syberii, a nawet w północno - wschodniej Ameryce Północnej. W Polsce rośnie na łąkach, pastwiskach, w zaroślach czy świetlistych lasach. Roślina posiada szarozieloną łodygę, wokół której wznoszą się górą owłosione, długoogonkowe 7-9 klapowe liście. Liście te brzegiem są ząbkowane, a klapy wcięte do 1/3 -2/5 blaszki. Kwiaty przybierają barwę żółtawozieloną lub zielonkawą. Kwitną od czerwca do października.
Surowcem o właściwościach leczniczych jest ziele przywrotnika pospolitego. Jest to surowiec zawierający duże ilości garbników. Związki te charakteryzują się działaniem ściągającym, przeciwzapalnym. Mają szczególnie zastosowanie w nieswoistych biegunkach. Z innych składników czynnie działających należy wymienić: saponiny, kwasy organiczne (elagowy, salicylowy), węglowodór, n-dotriakontan, żywice, sole mineralne, związki cukrowe. Przetwory z przywrotnika stosuje się w stanach zapalnych błon śluzowych przewodu pokarmowego, a także jamy ustnej i gardła. Mają one także zdolność hamowania drobnych krwawień z naczyń krwionośnych.
Jest to roślina szczególnie przydatna w dolegliwościach kobiecych. Stosowana do wewnątrz, w postaci odwarów, reguluje cykle miesiączkowe, ułatwia przejście okresu klimakterium. Przynosi także, ulgę w bolesnych i obfitych miesiączkach. Zastosowana w postaci nasiadówek jest pomocna w leczeniu upławów, stanów zapalnych pochwy oraz świądu sromu i żylaków odbytu. A.T.W. posiada gotowy preparat - A.T.W. Hygienic. Hypoalergiczny żel do higieny intymnej. Jest on niezwykle pomocny w leczeniu wyżej wymienionych dolegliwości kobiecych. W celu utrzymania higieny można i należy stosować go profilaktycznie. Stosując przetwory z przywrotnika do wewnątrz należy pamiętać, iż garbniki zmniejszają wchłanianie żelaza i innych mikroelementów. Całkowitym przeciwwskazaniem do ich stosowania jest ciąża, ponieważ surowiec ten wpływa pobudzająco na macicę.
O przywrotniku nie zapomniała też kosmetyka. Przetwory te, niezwykle korzystnie działają na skórę szarą, zmęczoną, z oznakami starzenia się. Toniki działają ściągająco, przeciwzapalnie, pomagają usuwać plamy, a także piegi i zmarszczki. Kąpiele przywrotnikowe są szczególnie pomocne w chorobach skórnych (świąd skóry, trudno gojące się wrzody).
Dorota Pastok-Chomicka